24 October, 2012 0 nhận xét Nhận xét
Có phải những nốt ruồi trên cánh tay là dấu hiệu ung thư? Nếu có trên 11 nốt ruồi ở cánh tay thì nguy cơ này rất cao.
Bởi Diana Pilking
Thật xấu hổ khi chỉ mặc “underwear” để bác sĩ dùng kính lúp săm soi cơ thể mình. Đó là điều kinh khủng và ám ảnh nhất mà tôi đã từng trải qua.
Chỉ gần đây, khi một vết sưng màu hồng xuất hiện trên cánh tay, tôi tự nhủ đó là ung thư - đặc biệt là khi nó bắt đầu chảy máu - nhưng tôi thật quá sợ hãi để đi gặp bác sĩ.
Một nghiên cứu vừa công bố trong tuần đã đẩy hoang mang của tôi lên đến tột đỉnh. Các nhà nghiên cứu tại Đại học King London khám phá ra rằng những người có 11 nốt ruồi trở lên, đường kính ít nhất 2mm ở cánh tay phải sẽ có khả năng có khoảng hơn 100 nốt trên toàn cơ thể. Điều này có liên quan đến nguy cơ cao bị u hắc tố ác tính. Đây là loại ung thư da nghiêm trọng nhất. Loại này có thể lan rộng và có nguy cơ gây tử vong cao. Những người bị u hắc tố di truyền có khả năng cũng sẽ bị ung thư tuyến tụy, não, vú và thận.
Bị 11 nốt ruồi ở trên cánh tay phải (có thể tương tự như bên trái – các nhà nghiên cứu thực hiện trên cánh tay phải vì họ muốn bệnh nhân dễ nhận ra hơn) sẽ khiến bạn trở thành người “nốt ruồi”. Những người này cần tìm hiểu về làn da của mình và xem xét việc để bác sĩ kiểm tra (đặc biệt nếu bạn trên 25 tuổi, vì loại u này thường hiếm gặp ở người dưới độ tuổi này).
Tôi chưa từng nghĩ mình là người “nốt ruồi”, nhưng tôi bắt đầu nghi ngờ khi có rất nhiều nốt ruồi trên cánh tay. Mối lo lớn nhất của tôi là lúc này chúng đang trở nên xấu xí. Từ khi đọc bài nghiên cứu kia tôi như phát ốm – khi mà tôi có đến 13 nốt trên cánh tay phải và 14 nốt trên cánh tay trái. Hay chúng chỉ là những đốm tàn nhang? Dù thế nào thì những vết nám sậm màu kia đã đủ để thôi thúc tôi phải đi gặp bác sĩ ngay.
Tiến sĩ Alexis Granite, chuyên gia tư vấn về kiểm tra da tại phòng khám Cadogan ở London cho biết tôi là một trong những bệnh nhân mà cô dành nhiều thời gian trao đổi về vấn đề da bị nốt ruồi tàn phá.
Tôi kể với cô về bố mình, ông năm nay đã 80 và đã điều trị ung thư 4 biểu mô tế bào đáy trong nhiều năm qua. Đây là những loại ung thư da gây ra do phơi nắng và loại này khó lây lan.
Nhưng Tiến sĩ Granite trấn an tôi, bản thân chúng không làm tăng nguy cơ mắc bệnh u sắc tố, là loại bệnh nguy hiểm hơn nhiều. Tuy nhiên, những nốt ruồi của tôi lại có khả năng đó.
Theo chuyên gia tư vấn da liễu Veronique tại Đại học King London và là một trong những người tham gia nghiên cứu nói trên về nốt ruồi, một nốt ruồi là sự tập trung của hàng trăm các tế bào melanocytes – loại tế bào chứa melanin là yếu tố tạo nên sắc tố da.
“Các nốt ruồi hơi khác so với các vết nám. Nám là những vùng bị melanin (do các tế bào melanocyte thông thường tạo nên) thâm nhập vào da. Chúng thường có màu nhạt hơn và hòa lẫn vào bên trong làn da. Người bình thường thường có rất nhiều nám chứ không phải những vết nám riêng lẻ, và chúng thường do việc phơi nắng tạo nên”.
Kiểm tra kiểu thứ tự chữ cái
Nếu bạn là người nhiều nốt ruồi, bác sĩ Veronique Bataille khuyên bạn tự kiểm tra 3 tháng một lần bằng gương hoặc nhờ người nào tinh mắt giúp. Tuân thủ theo quy luật ABCD. Có nghĩa là :
- Kiểm tra tính đối xứng của các nốt ruồi (Asymmetry).
- Kiểm tra xem đường viền (Border) có gì thay đổi không.
- Kiểm tra màu sắc (Colour) có gì thay đổi – sậm hơn, sáng hơn, hay bịến thành màu khác.
- Kiểm tra đường kính (Diameter) để xem liệu có cái nào trên 6mm không.
- Kiểm tra những nốt ruồi mới phát triển nhô lên (Elevated) ( mặc dù các bác sĩ da liễu sẽ thấy trước nguy cơ từ những nốt ruồi đáng lo trước khi chúng bước sang giai đoạn này).
Mối đe dọa từ nốt ruồi không đơn giản chỉ là nó sẽ gây ung thư. Trên thực tế, chỉ từ 20 đến 40% khối u hắc tố ác tính được cho là phát sinh từ những nốt ruồi lâu năm. Phần còn lại là do các tế bào melanocyte phát triển xấu đi mà ra.
Sở hữu nhiều nốt ruồi là dấu hiệu cho biết các tế bào melanocyte hoạt động rất mạnh và do đó, “chúng có khả năng sẽ biến tính và hoạt động không bình thường”, theo Tiến sĩ Bataille. Ông cũng cho biết thêm là nguy cơ để những nốt ruồi mọc riêng lẻ phát triển thành ung thư vẫn là thấp.
Những người có ít nhất 100 nốt ruồi trên cơ thể được cho là có nguy cơ bị u hắc tố ác tính cao hơn 5 lần, và đối với người có khoảng 50 nốt là 2 lần. Trung bình người da trắng có từ 20 – 30 nốt, nhưng lí do một số người có nhiều hơn hoặc ít hơn là không rõ. Phơi nắng có thể là một lí do. Nhưng phần lớn nguyên nhân dược cho là do di truyền. Các nhà khoa học đã tìm ra một số gen quy định về sự hình thành nốt ruồi.
Theo đánh giá trực quan, Tiến sĩ Granite khẳng định rằng 11 vết ở cánh tay tôi quả đúng là nốt ruồi. Nhưng khi kiểm tra nhanh toàn bộ cơ thể, từ ngực, chân, lưng, mặt và kể cả da đầu, tổng số là 50 nốt, không phải là con số 100 đáng sợ kia. Nhưng liệu trong số những nốt ruồi kia có cái nào đáng ngờ không? Để kiểm tra kĩ hơn, Tiến sĩ Granite dùng một loại kính lúp giống như loại kính phát sáng để nhìn cận cảnh hơn. Cô chú ý đến những màu sắc bất thường, hình dạng và góc cạnh cũng như sự đối xứng của chúng. Sự kiểm tra kĩ càng này không hề buồn cười, mà cùng với nỗi sợ hãi và xấu hổ, tôi để ý thấy Tiến sĩ Granite tập trung vào 2 nốt ruồi đặc biệt. Đầu tiên, là phía bên phải, gần1cm, đen sậm và lớn. Nó khiến tôi lo lắng, nhưng bác sĩ Granite trấn an tôi rằng nó dường như không gây hại gì. “Trông nó có vẻ là một nốt ruồi bẩm sinh. Những nốt ruồi bẩm sinh nhỏ không có gì nguy hại.”
Bác sĩ Bav Shergrill, một chuyên gia tư vấn về da liễu và là phát ngôn viên của Hiệp hôi Da liễu Anh, cho biết mặc dù một số nốt ruồi có từ lúc chúng ta sinh ra, tuy nhiên phần lớn chúng xuất hiện vào thời niên thiếu. Trên thực tế, nốt ruồi có thể mọc vào lúc bạn đã 30, 40. “Chúng tôi hơi lo ngại nếu bệnh nhân bị mọc nốt ruồi sau độ tuổi thiếu niên. Chúng là dấu hiệu bất thường cho thấy đó có thể là u hắc tố.” Các nốt ruồi đều có vòng đời tự nhiên. “Chúng phẳng và màu nâu khi bạn dưới 10 tuổi, và trở nên lồi hơn trong thời kì thiếu niên.” Ở tuổi 30, 40 màu sắc chúng phai dần, nhiều thịt hơn và lớn hơn và có thể sẽ có lông mọc lên.” (Và sẽ an toàn nếu loại bỏ chúng, nhưng bác sĩ khuyên bạn nên cạo chúng chứ không nhổ để tránh viêm nhiễm da.) Các nốt ruồi có thể sẽ biến mất về sau.
Sẽ không có gì lo ngại về thịt thừa, là phần da phát triển quá mức, thường không có sắc tố, phát triển mạnh và âm thầm trong các nếp gấp như nách. Các nốt ruồi lâu năm lớn lên và nhiều thịt không đáng lo ngại bằng các nốt ruồi phẳng, bởi vì các tế bào của chúng đã trưởng thành và do đó sẽ ổn định hơn, bác sĩ Bataille cho biết.
Chảy máu hay bị vẩy cứng cũng rất đáng lo. “Nhưng nếu bạn bóc một nốt ruồi ra và nó chảy máu, điều này không có gì nguy hiểm- chỉ khi nào có vết máu tự chảy thì đó chính là dấu hiệu của ung thư,” bác sĩ Bataille cho biết.
May mắn là nốt ruồi khó coi bên tay phải tôi không gây hại gì. Nhưng còn về những vết ở đùi phải? Nó sậm màu, hình bầu dục và dài khoảng 5mm – tôi thậm chí có thể thấy nó khi nhìn qua lớp vải. Nó đã xuất hiện từ khi tôi còn nhỏ.
Cũng như việc có nhiều nốt ruồi, một mối nguy hại nữa là khi có những nốt ruồi lớn (đường kính trên 5mm). Những nốt ruồi ở những vùng da ít chịu nắng – vùng ngực, mông, bàn tay, bàn chân – sẽ có nguy bị bệnh cơ cao hơn. Bác sĩ Granite cho biết nốt ruồi ở đùi tôi hoàn toàn ổn. Tuy nhiên cô đánh dấu vào đấy để kiểm tra kĩ hơn. Lúc này, tôi tưởng như mình không thở nổi.
Bác sĩ Granite đưa ra nhận xét. Lượng nốt ruồi nhiều đặt tôi vào tình thế tăng nguy cơ mắc bệnh. Nhưng vẫn chưa xuất hiện một số yếu tố là nguy cơ chính như có quan hệ ruột thịt với người mắc bệnh này, tóc đỏ, hay mắt sáng màu. “Nhìn chung da bạn hoàn toàn khỏe mạnh”, cô nói.
Để theo dõi các nốt ruồi, bạn có thể tạo một sơ đồ cho chúng. Bạn dùng những bức hình hiện tại so sánh với hình ảnh chúng sau này. Tôi dùng FotoFinder – một camera công nghệ cao để thực hiện kế hoạch này. Đây là một kiểu selfie mà ngay cả Kim Kardashian cũng phải suy nghĩ kĩ trước khi làm. Sau một số thủ thuật trên máy tính, nó đánh giá nốt ruồi ở đùi tôi là 0,38/1 và tôi được thông báo là “không đến nỗi nguy hiểm” . Nhưng dù sao thì, ý kiến của bác sĩ da liễu cũng hơn hẳn chiếc máy tính.
Rời khỏi phòng khám và có hơi xấu hổ một chút, tôi thở phào nhẹ nhõm khi những nốt ruồi sẽ không giết chết mình ngay lúc này. Tôi cũng vừa biết được rằng, trên thực tế, số lượng nốt ruồi nhiều cũng là bí quyết của sự trẻ mãi không già. Một nghiên cứu thực hiện bởi bác sĩ Batalie và cộng sự vào năm 2007 đã tìm ra rằng những cặp song sinh có nhiều nốt ruồi với 100 nốt trở lên sẽ có telomere dài hơn (telomere là những trình tự lặp lại của DNA ở các đầu mút của nhiễm sắc thể, sự hiện diện của chúng để bảo vệ các gen trước khi nhiễm sắc thể bị cắt ngắn để thay thế) Điều này làm giảm khả năng mắc bệnh liên quan đến đến tuổi tác như chứng loãng xương và đồng thời giữ cho bạn trông trẻ trung hơn. Việc có nhiều nốt ruồi như vậy không phải là sự lựa chọn, thực tế đó là một may mắn.
Theo Dailymail.com
Medshop.vn dịch.
Các bài gần đây
Làm gì để bảo vệ con bạn khỏi những kẻ yêu râu xanh
Ánh sáng và tiếng ồn
An toàn cho trẻ tuổi tiểu học
An toàn cho trẻ tuổi nhà trẻ
An toàn cho trẻ tuổi mẫu giáo
An toàn cho trẻ sơ sinh
An toàn cho trẻ dưới 1 tuổi
Đánh giá