12 October, 2021 0 nhận xét Nhận xét
Lạc nội mạc tử cung tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của phụ nữ, thậm chí có thể gây vô sinh.
Lạc nội mạc tử cung thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi sinh sản, nhiều nhất trong độ tuổi từ 30-40. Với những phụ nữ đã mãn kinh thì ít khi gặp bệnh này. Dưới đây là một số thông tin cơ bản bạn đọc cần biết về lạc nội mạc tử cung.
Bài viết có sự tư vấn chuyên môn của BS. Bùi Thị Phương, Trường Cao đẳng Y tế Hà Nội.
1. Lạc nội mạc tử cung là gì?
Nội mạc tử cung là lớp tế bào mỏng lót ở trong lòng tử cung. Lớp tế bào này dày lên theo chu kì buồng trứng. Vào mỗi chu kỳ kinh nguyệt nếu quá trình thụ thai không diễn ra khiến lớp nội mạc này bong đi và trôi ra ngoài cùng máu kinh. Có những trường hợp, do nhiều nguyên nhân khác nhau thay vì được trôi ra ngoài trong những ngày hành kinh như bình thường, chúng bị mắc kẹt tạo nên những cấu trúc gọi là nang, gây ra tình trạng viêm nhiễm, chảy máu.
Lạc nội mạc tử cung thường được phát hiện ở buồng trứng, ống dẫn trứng, mặt sau của tử cung, trên mô nâng đỡ tử cung, đường tiêu hóa dưới hoặc bàng quang. Lạc nội mạc tử cung liên quan đến buồng trứng sẽ hình thành u lạc nội mạc tử cung. Thậm chí lạc nội mạc tử cung có thể được phát hiện ngoài vùng chậu như phổi, não hoặc các bộ phận khác trên cơ thể.
2. Ai dễ mắc lạc nội mạc tử cung?
- Những phụ nữ chưa sinh con.
- Có kinh nguyệt sớm: trước 11 tuổi
- Mãn kinh muộn.
- Chu kỳ kinh nguyệt ngắn (dưới 27 ngày).
- Chảy máu nhiều và kéo dài > 7 ngày trong kỳ kinh nguyệt
- Nồng độ estrogen trong cơ thể cao.
- Chỉ số khối cơ thể thấp (gầy hay suy dinh dưỡng).
- Bệnh có tính di truyền: Mẹ, dì hay chị em gái từng mắc lạc nội mạc tử cung.
- Bất kỳ nguyên nhân nào khiến kinh nguyệt không thoát ra ngoài cơ thể được
- Bất thường cơ quan sinh dục.
3. Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung
Hiện nay vẫn chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân gây nên bệnh lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, một số tác nhân có thể dẫn đến lạc nội mạc tử cung như:
- Kinh nguyệt bị trào ngược
Trong những ngày hành kinh, dòng máu mang những tế bào nội mạc tử cung trào ngược vào vòi trứng và khoang vùng chậu, thay vì thoát ra ngoài cơ thể. Những tế bào này dính vào thành khung chậu và bề mặt các cơ quan trong khu vực chậu. Sau đó chúng tiếp tục phát triển, dày lên và chảy máu theo chu kì kinh nguyệt.
- Những phụ nữ từng thực hiện phẫu thuật ở tử cung
Một số trường hợp cần thực hiện can thiệp ở tử cung như điều trị viêm tử cung hay mổ lấy thai nhi ở phụ nữ có bầu sẽ khiến cho sẹo hình thành ở vị trí phẫu thuật. Tại vị trí sẹo này sẽ là vị trí mà tế bào tử cung dính vào gây ra bệnh lạc nội mạc tử cung do mạch máu và dịch mô di chuyển đến.
- Bất thường hệ miễn dịch
Bất thường trong hệ miễn dịch của người bệnh khiến cho việc phát hiện ra sớm các mô nội mạc đang phát triển ở bên ngoài tử cung không xảy ra để kịp thời phá hủy toàn bộ phần niêm mạc đó.
- Rối loạn hormone estrogen
Sự rối loạn hormone estrogen trong cơ thể làm cho biến đổi các tế bào phôi thai trong cơ thể thành nội mạc tử cung khi đang dậy thì, vì là tế bào lạ nên sẽ gây ra nhiều bất thường cho sức khỏe của nữ giới.
Đau bụng trong chu kỳ kinh nguyệt có thể là dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung.
4. Biểu hiện lạc nội mạc tử cung
- Đau bụng kinh: Đau bụng vùng chậu có thể xảy ra trước và trở nên nặng nề hơn trong những ngày đèn đỏ. Bệnh nhân cũng có thể đau vùng bụng và phía dưới lưng.
- Đau khi giao hợp: Người bệnh không có cảm giác hưng phấn mà chỉ thấy đau đớn liên tục, thậm chí sẽ cảm thấy khó chịu nhiều hơn.
- Mỗi lần đi tiểu hay đại tiện đều có cảm giác khó chịu, tức bụng, đặc biệt là khi có kinh nguyệt. Có máu trong phân hoặc nước tiểu, chảy máu âm đạo sau khi quan hệ tình dục.
- Chảy máu ồ ạt bất thường khi đang có kinh nguyệt hoặc giữa chu kỳ kinh nguyệt không rõ nguyên nhân.
- Vô sinh - hiếm muộn: Có một số phụ nữ đến khám vì vô sinh hiếm muộn, nguyên nhân được chẩn đoán là do lạc nội mạc tử cung.
- Xuất hiện triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón, stress, thậm chí có thể là sốt cao.
5. Phân loại lạc nội mạc tử cung
Có ba loại lạc nội mạc tử cung chính, dựa trên vị trí khởi phát của bệnh:
* Tổn thương phúc mạc bề ngoài: Đây là loại phổ biến nhất. Người bệnh sẽ thấy xuất hiện tổn thương trên màng bụng, là một màng mỏng che phủ mặt trong ổ bụng, các tạng trong bụng và khoang chậu.
* U nội mạc tử cung (tổn thương buồng trứng): Những u nang sẫm màu, chứa đầy chất lỏng này hình thành sâu trong buồng trứng của người bệnh. Chúng có thể làm hỏng các mô khỏe mạnh xung quanh.
* Nội mạc tử cung xâm nhập sâu: Loại này phát triển dưới phúc mạc và gây tổn thương đến các cơ quan gần tử cung, chẳng hạn như ruột hoặc bàng quang. Khoảng 1 - 5% phụ nữ gặp tình trạng này.
6. Các giai đoạn bệnh
Có 4 giai đoạn chính của lạc nội mạc tử cung:
* Giai đoạn I (rất nhẹ): Có một vài mô cấy nhỏ trên các cơ quan hoặc mô lót vùng chậu/bụng. Có ít hoặc không có mô sẹo.
* Giai đoạn II (nhẹ): Có nhiều mô cấy hơn so với giai đoạn 1. Chúng nằm sâu hơn trong mô và có thể có một số mô sẹo.
* Giai đoạn III (trung bình): Có nhiều mô cấy sâu, đồng thời xuất hiện u nội mạc tử cung và mô sẹo xung quanh buồng trứng hoặc vòi tử cung.
* Giai đoạn IV (nặng): Đây là giai đoạn lan rộng nhất. Người bệnh có nhiều mô cấy sâu và kết dính dày, kèm theo mô sẹo dính xung quanh buồng trứng, vòi tử cung hoặc giữa tử cung và phần dưới của ruột.
Đánh giá