U não ở người trưởng thành

24 March, 2017 0 nhận xét Nhận xét

Không ai biết chính xác nguyên nhân nào dẫn tới việc hình thành các khối u trong não mà các nhà nghiên cứu chỉ phát hiện ra một số ít các yếu tố nguy cơ cao của bệnh này. Trong đó, với cả trẻ em và người lớn khi nhiễm bức xạ vùng đầu hoặc cơ thể tồn tại các gen di truyền của bệnh như U sợi thần kinh hay hội chứng Li-Fraumenni thì nguy cơ cao mắc u não như nhau. Song các trường hợp như vậy chỉ chiếm xấp xỉ 1/4 trong tổng số 28.000 ca mắc u não mới được chẩn đoán hàng năm tại Mỹ. Tuổi tác cũng là một yếu tố nguy cơ. Những người tầm tuổi từ 65 - 79 hầu như đều được chẩn đoán mắc u não.

U não nguyên phát là dạng khối u bắt đầu từ não và không phải tất cả các khối u não nguyên phát đều là ung thư, u não lành không ác tính và thường không ảnh hưởng tới các mô xung quanh nhưng vẫn có thể nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng của bệnh nhân.

Khối U là gì?

Khối u là tập hợp các mô được hình thành bởi sự gia tăng nhanh chóng các tế bào bất thường. Thông thường, các tế bào trong cơ thể sẽ già đi và chết sau đó được thay thế bởi các tế bào mới. Nhưng với các khối u lại khác, có điều gì đó đã làm gián đoạn vòng tuần hoàn này. Các tế bào trong khối u phát triển ngay cả khi cơ thể không cần tới chúng và lại không hề bị chết đi. Khi quá trình này tiếp diễn, khối u sẽ cứ thế phát triển hơn và càng nhiều tế bào được huy động tham gia.

Các khối u não nguyên phát được hình thành từ rất nhiều tế bào tạo thành não và hệ thống thần kinh trung ương. Do đó, khối u sẽ được đặt tên dựa theo loại tế bào ban đầu hình thành nên khối u đó. Các dạng u não thường gặp ở người trưởng thành bao gồm: u nguyên bào thần kinh đệm như các khối u tế bào thần kinh hình sao. Đây là các khối u hình thành từ các tế bào thần kinh hình sao và các loại tế bào thần kinh đệm khác, có chức năng giữ cho hệ thần hinh khỏe mạnh.

Một dạng u não phổ biến khác ở người trưởng thành là U màng não. Đây là các khối u hành thành tại màng não, lớp mô mỏng bao phủ phía ngoài não và tủy sống.

Sự khác biệt giữa U não nguyên bào lành và u ác tính.

U não lành tính tức không phải là dạng ung thư. Ngược lại, u não nguyên bào ác tính là dạng ung thư, được hình thành ban đầu từ não, thường phát triển nhanh chóng hơn u lành và có tính xâm lấn nghiêm trọng sang các mô xung quanh. Mặc dù ung thư não hiếm khi di căn sang các cơ quan khác song nó có thể lan sang các phần khác của não và hệ thống thần kinh trung ương.

Các u lành cũng thường phân định viền rõ ràng và không bám rễ sâu vào mô não. Chính điều này khiến cho việc phẫu thuật dễ dàng hơn miễn là chúng ở khu vực an toàn để thực hiện thủ thuật. Tuy nhiên, sau khi loại bỏ, khối u vẫn có thể mọc trở lại nhưng việc này ít xảy ra hơn ở u lành so với u ác.

Mặc dù u lành ở các bộ phận khác trên cơ thể nói chung sẽ không gây tổn hại sức khỏe nghiêm trọng hay đe dọa tính mạng. Nhưng riêng u não lành tính vẫn có thể nguy hại cho các tế bào lân cận do gây ra viêm và tăng áp lực lên các mô phía dưới và xung quanh cũng như bên trong hộp sọ.

Các triệu chứng của u não ở người trưởng thành.

Các dấu hiệu của u não rất đa dạng tùy thuộc vào dạng u và vị trí. Do các khu vực khác nhau trên não sẽ điều khiển các chức năng khác nhau của cơ thể nên nơi khối u xuất hiện sẽ gây ra các biểu hiện rất đa dạng. Một số khối u không gây ra triệu chứng gì tới khi chúng đã khá lớn và sau đó gây suy giảm sức khỏe nghiêm trọng, nhanh chóng. Các khối u khác lại có thể gây ra một số triệu chứng nhưng phát triển chậm hơn.

Một biểu hiện chung ban đầu thường gặp nhất của u não chính là đau đầu. Thường thì những cơn đau đầu này không đỡ với những phương thức điều trị nhức đầu hay dùng. Song, cũng cần lưu ý rằng hầu hết đau đầu lại không liên quan tới u não.

Các triệu chứng khác bao gồm:

• Động kinh
• Thay đổi khả năng nói hoặc nghe
• Thay đổi khả năng nhìn
• Gặp các vấn đề về thăng bằng
• Gặp vấn đề về đi đứng
• Liệt tay hoặc chân
• Gặp vấn đề về trí nhớ
• Thay đổi tính cách
• Mất khả năng tập trung
• Suy yếu một bộ phận cơ thể

Cần lưu ý rằng, những biểu hiện trên đây cũng có thể do rất nhiều các chứng bệnh khác gây ra. Vì vậy, đừng vội cho rằng mình bị u não nếu gặp một số dấu hiệu đã nêu. Tốt nhất bạn nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nhất.

Làm sao để chẩn đoán u não?

Để xác định có mắc u não không, bác sĩ sẽ bắt đầu bằng cách đặt ra các câu hỏi về các triệu chứng bạn gặp phải, tìm hiểu tiểu sử cá nhân và gia đình. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định làm các xét nghiệm, kiểm tra sức khỏe trong đó có kiểm tra về thần kinh. Nếu có nguyên nhân gây nghi ngờ mắc u não, bạn sẽ được yêu cầu làm thêm các xét nghiệm chuyê snâu bao gồm:

Chụp cắt lớp CT hoặc cộng hưởng từ MRI để xem chi tiết hình ảnh não bộ và các mạch máu não để tìm kiếm các dấu hiệu của khối u hay các mạch máu bất thường.

Các bác sĩ cũng có thể yêu cầu làm sinh thiết để kết luận khối u nếu có là lành tính hay ác tính. Một mẫu mô sẽ được lấy ra từ khối u trên não cả trong quá trình phẫu thuật hoặc qua lỗ khoan kim trên sọ não trước khi điều trị. Sau đó mẫu thu được sẽ gửi tới phòng xét nghiệm để kiểm tra, phân tích.

Phương pháp điều trị khối u não

Phẫu thuật loại bổ khối u sẽ là lựa chọn đầu tiên nếu bạn được chẩn đoán bị u não. Tuy nhiên, một số khối u sẽ không thể mổ do vị trí hiểm trên não. Trong trường hợp đó, phương án thay thế là sử dụng hóa trị và xạ trị để tiêu diệt và ngăn chặn khối u phát triển. Thỉnh thoảng, hóa trị và xạ trị cũng được sử dụng sau khi phẫu thuật để diệt các tế bào ung thư còn sót lại. Với những khối u ở sâu trong não hoặc các vùng khó để tiếp cận, phương pháp xạ phẫu Gamma Knife - dạng tập trung cao tia bức xạ sẽ được sử dụng.

Vì điều trị ung thư cũng sẽ ảnh hưởng tới các mô lành nên bạn cần thảo luận trước với bác sĩ về các tác dụng phụ và tác động lâu dài cho dù dùng phương pháp nào đi chăng nữa. Bác sĩ sẽ giải thích những nguy cơ và khả năng có thể để bạn tham khảo cặn kẽ trước khi quyết định. Hơn nữa, bác sĩ cũng sẽ giúp bạn xây dựng kế hoạch sinh hoạt và dinh dưỡng hợp lý trong quá trình điều trị bệnh, trong đó có thể bao gồm:

Liệu pháp vật lí trị liệu giúp lấy lại sức lực và cân bằng

Liệu phát giúp lấy lại khả năng nói, thể hiện suy nghĩ hoặc nhai nuốt. Ngoài ra, việc kết hợp các liệu pháp khác giúp ổn định sinh hoạt hàng ngày như việc tắm rửa, ăn mặc cũng rất cần thiết.

Medshop.vn dịch

• Tweet