19 May, 2010 0 nhận xét Nhận xét
Tranh luận về “tự nhiên hay được nuôi dưỡng”, một cái tên hiện đại cho lý lẽ mãi mãi đúng về tầm quan trọng của học tập trong quá trình phát triển của trẻ em. Trong khi một phía cho rằng sự phát triển của trẻ em chủ yếu là quá trình chín dần lên, mà học tập chỉ đóng vai trò khuyến khích, phía còn lại lại ủng hộ quan niệm rằng học tập đóng vai trò quyết định toàn bộ tương lai của đứa trẻ.
Vị vua thông minh Solomon rất ủng hộ vai trò của nuôi nấng, khi ông phát biểu trong câu tục ngữ 22:6, “Hãy dạy đứa trẻ theo con đường mà chúng nên đi, và khi chúng lớn lên, chúng sẽ không tự tách khỏi con đường đó.” Nhà triết học nổi tiếng người Pháp Jean Jacques Rousseau, ngược lại, ủng hộ sự phát triển tự nhiên của trẻ em. Trên thực tế, ông muốn đứa trẻ cần được bảo vệ khỏi những ảnh hưởng của xã hội để có thể lớn lên theo cách tự nhiên đã sắp đặt cho nó.
Một nghiên cứu đầy đủ về trẻ em hoang dã, và những trẻ được nuôi nấng hay giữ ở nơi cách biệt hoàn toàn, đã cho thấy thật khó để không ủng hộ vai trò của nuôi dưỡng.
Trẻ em hoang dã và những điều chúng ta biết
Có lẽ câu chuyện nổi tiếng nhất về những đứa trẻ hoang dã là về hai cô gái, Amala và Kamala, được nuôi bởi một con sói cái. Năm 1920 Đức cha tôn kính J.A L. Singh đã nhìn thấy một con sói mẹ và đàn con, hai trong số đó có tóc dài và màu xỉn, và trông giống loài người. Sau những khó khăn và chuẩn bị kỹ lưỡng, hai sinh vật người này đã được bắt lại. Hóa ra đây là hai cô gái, và theo đánh giá của Singh thì chúng khoảng 8 tuổi và 1 tuổi rưỡi.
Hai sinh vật người này được đưa đến trại trẻ mồ côi ở Mindapore, Ấn Độ, nơi Đức cha và vợ ngài sinh sống. Singh miêu tả chúng là “giống sói” về ngoại hình cũng như cách ứng xử. Chúng đi bằng bốn chi và do vậy có chai ở gối và gan bàn tay. Chúng rất thích thịt sống và lấy trộm nó khi có cơ hội. Chúng dùng lưỡi liếm tất cả các chất lỏng, và ăn thức ăn ở trạng thái cúi mình. Lưỡi chúng đặt cố định ngoài đôi môi dày và đỏ, và chúng thở hổn hển giống như sói vậy. Chúng không bao giờ ngủ sau nửa đêm, và hú lên, đi lảng vảng trong đêm. Chúng có thể di chuyển rất nhanh giống như sóc, và rất khó bắt kịp. Chúng lảng tránh xã hội loài người. Nếu bị đến gần, chúng thay đổi khuôn mặt và đôi khi nhe răng. Chúng rất thính và có thể ngửi được mùi thịt ở khoảng cách rất xa. Thêm nữa, trong khi chúng không thể nhìn tốt vào ban ngày, thì lại tự định hướng rất giỏi vào ban đêm. Vào tháng 9 năm 1921, cả hai bé gái này đều bị ốm, và Amala, đứa ít tuổi hơn, đã bị chết.
Có rất nhiều câu chuyện khác về những trẻ em hoang dã trong văn học, như một bé trai sống ở Syria, ăn cỏ và có thể nhảy như loài linh dương, hay một bé gái khác sống trong rừng ở Indonesia trong 6 năm sau khi bị ngã xuống sông. Bé đi giống như khỉ và răng sắc như dao cạo.
Những câu chuyện này làm được nhiều hơn là chỉ xác nhận vai trò của giáo dục. Chúng thực sự chỉ ra rằng một con người không những có thể mà phải được dạy dỗ để trở thành người. Một con gấu không cần phải học để trở thành gấu, đơn giản nó đã là gấu rồi. Một con vịt không cần bài học nào trong thế giới loài vịt. Và một chú kiến sẽ sống một cuộc sống hoàn hảo mà không cần chỉ dẫn của bất kỳ con kiến nào khác. Thậm chí khi bị cách ly từ lúc mới sinh, loài vật thường giữ lại những đặc điểm bẩm sinh dễ nhận biết nhất. Khi một con mèo được nuôi giữa những con chó, nó vẫn sẽ có những biểu hiện như một con mèo. Nó sẽ không cắn người lạ. Chỉ có một vài trường hợp ngoại lệ, như sư tử con sẽ không có khả năng săn mồi khi bị nuôi tách biệt.
Con người, tuy vậy, lại bước vào thế giới với trang bị rất nghèo nàn. Kiến thức mà đứa trẻ cần biết để trở thành người hoàn chỉnh lại không tiềm tàng. Mọi thứ mà đứa trẻ biết được, hay làm được, đều phải qua học hành. Tất nhiên điều này không bao gồm các chức năng tự nhiên của cơ thể, như thở, hay phản xạ, chẳng hạn như nhắm mắt tự nhiên khi có vật lạ rơi vào. Tất cả những thứ khác đều phải do học tập mới có được.
Đứa trẻ phải học mới biết cách đi thẳng người, biết nói chuyện, biết dùng dĩa và dao để ăn, biết bắt quả bóng, biết đi xe đạp, biết bơi, vv… Khả năng làm chủ được những kỹ năng này không phải từ trên trời rơi xuống. Đứa trẻ cũng phải học để duy trì tập trung, lắng nghe khi người khác nói với mình, làm theo hướng dẫn, điều khiển hành động của mình, và ngồi yên một chỗ khi được yêu cầu. Những khả năng này đóng vai trò quyết định trong việc học tập ở trường, song không tự động có được. Điều này cũng đúng với bản tính thân thiện, lòng biết ơn, bản tính lương thiện, tính trung thực, không ích kỷ và tôn trọng chính quyền. Tất cả những phẩm chất và kỹ năng này – và nhiều thứ khác nữa – đều phải học để đứa trẻ có thể sống cuộc sống hạnh phúc và thành công khi trưởng thành.
Cha mẹ là những nhà giáo dục quan trọng nhất
Con đường dẫn đến sự trưởng thành có thể được so sánh với một người du lịch muốn đi từ địa điểm này tới địa điểm khác, nhưng lại không biết đường đi. Vì thế, người đó cần sự hướng dẫn. Nếu nhận được sự hướng dẫn sai lầm, người đó sẽ không bao giờ đi tới đích. Đứa trẻ bước vào thế giới ở trong tình huống y hệt như vậy. Chúng cũng có đích đến – chúng phải trở thành một người đàn ông hay phụ nữ trưởng thành – song lại không biết làm thế nào để được như vậy. Kết quả là, chúng cần được chỉ bảo bởi người lớn, những người đã từng đi qua con đường đó, và vì vậy có thể chỉ dẫn chúng tới sự trưởng thành.
Vấn đề là hầu hết mọi người cho rằng khái niệm “giáo dục” và “học tập” thuộc về nhà trường và sự dạy dỗ ở nhà trường. Nhà trường trưởng thành từ tổ chức khiêm tốn nhất vào thế kỷ 19 tới nay là cái mà bị đổ lỗi cho toàn bộ những điểm yếu của xã hội, và được xem như có khả năng thay đổi những điểm yếu đó. Ảnh hưởng và chức năng của nhà trường đã được mở rộng – nhiều người có thể cho rằng đã bành trướng – và vì thế trường học rất dễ bị phê phán. Tuy nhiên, việc hiểu rằng toàn bộ quá trình giáo dục không xảy ra ở nhà trường là điều rất quan trọng. Trường học đặc biệt chịu trách nhiệm các mặt chính thức của giáo dục, đó là những hướng dẫn theo môn học, với mục đích cung cấp cho xã hội lực lượng lao động có khả năng. Ngược lại, cha mẹ lại là những nhà giáo dục căn bản và quan trọng nhất của con em mình. Và, khi đã là những nhà giáo dục căn bản thì họ phải có trách nhiệm lớn nhất trong việc dẫn dắt con mình đến tuổi trưởng thành.
Được làm cha mẹ thực sự là một đặc ân vĩ đại. Song, đó cũng là trách nhiệm rất nặng nề. Vì thế các bậc cha mẹ cần đảm bảo chắc chắn rằng họ đã trang bị đầy đủ cho nhiệm vụ này, như nhà giáo violin Shinichi Suzuki đã nói “Số phận của con trẻ nằm trong tay cha mẹ chúng”.
Theo learninginfo.org
MedShop.vn dịch
Đánh giá