Vô sinh - Chứng bệnh thời hiện đại

Theo một nghiên cứu mới của Bệnh viện Phụ sản Trung ương và Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, tỉ lệ vô sinh ở các cặp vợ chồng trẻ ở Việt Nam hiện nay là 7,7%. Vậy thực tế vô sinh là gì? Cùng tìm hiểu khái niệm vô sinh và những nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nam và nữ giới để hiểu hơn về căn bệnh này.

Vô sinh là gì?

Vô sinh là tình trạng vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên trong vòng hơn 1 năm, không dùng biện pháp tránh thai nào mà không thấy thụ thai.

Có hai dạng vô sinh là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Vô sinh nguyên phát là từ khi quan hệ tình dục quá một năm mà không có thai lần nào còn vô sinh thứ phát là đã từng mang thai nhưng sau đó không thể có thai lần nữa.

Khoảng 40% các trường hợp vô sinh có nguyên nhân ở nam giới, 40% có nguyên nhân ở nữ giới, 10% là do cả hai bên và 10% vô sinh không rõ nguyên nhân. Muốn điều trị vô sinh, cả vợ lẫn chồng cần phải đi khám để phát hiện nguyên nhân, từ đó bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị hợp lý.

Ảnh minh hoạ. nguồn: internet

Vô sinh ở nam giới

Vô sinh ở nam giới thường do các nguyên nhân như: Chất lượng tinh trùng kém hoặc số lượng ít. Điều này có thể do có bất thường ở tinh hoàn như viêm tinh hoàn, viêm ống sinh tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc bất thường về hormone…; do dùng thuốc ảnh hưởng chất lượng tinh trùng như sau khi dùng thuốc điều trị đau dạ dày, tăng huyết áp cũng khiến tinh trùng di động kém; do hậu quả của các bệnh lây qua đường tình dục dẫn đến viêm ống dẫn tinh gây tắc đường vận chuyển tinh trùng từ tinh hoàn ra túi tinh hoàn; do mắc các bệnh lý nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm mào tinh hoàn di biến chứng quai bị, lao mào tinh hoàn, giãn tĩnh mạch tinh dẫn đến tinh trùng dị dạng, có cấu trúc bất thường ở đầu, thân, đuôi; ảnh hưởng của các tia phóng xạ, nghiện rượu, thuốc lá… cũng có thể gây ra những đột biến tinh trùng… Ngoài ra, những nam giới đang mắc phải bệnh tiểu đường, huyết áp cao hoặc tuổi đã cao, mắc bệnh liệt dương, suy giảm ham muốn tình dục, căng thẳng kéo dài hay vợ chồng bạn đang có những mâu thuẫn dồn nén không thể nói ra… những yếu tố trên cũng có thể dẫn đến tình trạng vô sinh ở nam giới.

Một số biểu hiện để nhận biết vô sinh ở nam giới, đó là: Nam giới bị đau khi xuất tinh, trong tinh dịch có lẫn máu; bìu sưng to, căng như quả bóng và mềm ở một hay cả hai bên; tinh hoàn bị xoắn hoặc tinh hoàn không nằm đúng vị trí. Tinh hoàn có hiện tượng sưng đau, tấy đỏ do viêm mào tinh hoàn thể nặng hoặc xoắn tinh hoàn khiến cho máu không thể di chuyển đến để nuôi dưỡng tinh hoàn. Nam giới gặp phải các vấn đề về rối loạn cương dương và xuất tinh sớm. Đau ở phần đầu dương vật, kèm theo hiện tượng chảy mủ có màu xanh hoặc vàng. Các bệnh lý như bệnh gan, bệnh thận, bệnh thiếu tế bào máu hình lưỡi liềm, các bệnh ở cơ quan sinh dục nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới.

Bên cạnh đó, nam giới có thể nhận biết bệnh vô sinh thông qua một số triệu chứng toàn thân như rụng tóc, béo bụng, da khô và nhăn nheo, ra nhiều mồ hôi, stress trầm trọng, luôn có cảm giác lo lắng không yên…

Vô sinh ở nữ giới

Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nữ, đa số các nguyên nhân đều do mắc các bệnh phụ khoa gây ra. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

Do mắc bệnh buồng trứng đa nang: Là hiện tượng buồng trứng có nhiều nang nhỏ, khi bị buồng trứng đa nang sẽ xảy ra tình trạng kinh thưa (vài tháng mới có kinh 1 lần) hoặc rối loạn phóng noãn và đây là nguyên nhân gây vô sinh.

Do bị viêm tắc ống dẫn trứng: Là bệnh ống dẫn trứng bị viêm và để lại những vệt sẹo làm ống dẫn trứng bị chít hẹp hoặc tắc, ngăn cản sự di chuyển gặp gỡ của trứng và tinh trùng dẫn đến vô sinh. Một trong những nguyên nhân khiến nhiều chị em phụ nữ bị tắc ống dẫn trứng đó là do không vệ sinh sạch sẽ trong chu kỳ kinh nguỵêt.  Mỗi khi đến chu kỳ kinh nguyệt âm đạo trong trạng thái mở, đây là một trong những điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại xâm nhập vào âm đạo gây viêm nhiễm nếu chị em không có những cách vệ sinh đúng và phù hợp. Viêm nhiễm âm đạo hay cổ tử cung nếu không được chữa trị sẽ gây viêm nhiễm ngược dòng lên vòi trứng gây tắc nghẽn ống dẫn trứng. Nạo phá thai nhiều lần và không an toàn cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tắc ống dẫn trứng.

Do chất lượng trứng kém: Là hiện tượng trứng không có khả năng tạo thành hợp tử với tinh trùng. Chất lượng trứng là điều kiện để trứng phát triển thành phôi sau khi được thụ tinh. Chất lượng trứng không tốt là nguyên nhân phổ biến dẫn tới vô sinh ở phụ nữ.

Do nạo hút thai quá nhiều: Khi nạo hút thai quá nhiều sẽ làm tổn thương cơ quan sinh sản đặc biệt là làm mỏng lớp nội mạc tử cung. Ngoài ra, nạo hút thai dễ gây ra viêm nhiễm có thể dẫn đến tắc vòi trứng hoặc dính buồng tử cung... dẫn tới vô sinh.