05 November, 2021 0 nhận xét Nhận xét
Đây là một dạng lạm dụng cảm xúc có thể khiến bạn cảm thấy mình không có giá trị.
Bởi Claire Gillespie
Mối quan hệ đầy tính lạm dụng và rối loạn nhân cách thường không đi cùng với nhau. Tuy nhiên nếu đối tác của bạn là người ái kỉ, cuộc sống có thể sẽ trở nên khó khăn cho cả hai.
Sống cùng với một người ái kỷ thường dẫn đến hội chứng lạm dụng ái kỉ (còn được gọi là hội chứng nạn nhân ái kỉ), khi đó sự tự tin và sức khỏe tinh thần của một người thường bị anh hưởng xấu.
Ái kỉ là gì?
Ái kỉ là tính cách luôn coi bản thân là trung tâm và thường quan tâm quá mức tới hình ảnh cá nhân. “Nó bao gồm cảm giác đặt mình quan trọng hơn những người khác khi cho mình quyền coi thường cảm xúc của người khác,” theo Rashmi Parmar, chuyên gia tâm thần học tại Community Psychiatry and MindPath Care Centers, California trao đổi với Health.
Những người ái kỷ thường hay tự phô trương bản thân, với những cảm xúc và ảo tưởng về những thành tựu của bản thân. Họ thường xuyên khao khát được tán thưởng và ngưỡng mộ từ người khác, và tận sâu bên trong họ có thể rất sợ bị từ chối và mong muốn mãnh liệt được công nhận từ phía người khác.
“Một đặc tính quan trọng nữa đó là những người ái kỷ thường cố gắng kiểm soát người khác và thường lạm dụng người khác bằng lời nói hoặc khủng bố tinh thần,” Parmar giải thích. “Họ thường rất khó chấp nhận những khuyết điểm của bản thân và hay đổ lỗi cho người khác.”
Parmar chỉ ra rằng ái kỷ nói chính xác thường được xem xét như một giới hạn quang phổ rộng, và ở dạng nhẹ thì thực ra nó rất lành mạnh và cần thiết cho việc phát triển cái tôi trưởng thành và sự tự tôn. Tuy vậy khi nó đạt đến mức nghiêm trọng ở phía cực bên kia của quang phổ, nó được xếp vào rối loạn nhân cách ái kỷ (NPD) và thuộc nhóm rối loạn nhân cách Nhóm B trong Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê (DSM) -5
Hội chứng lạm dụng ái kỷ là gì?
Lạm dụng ái kỷ là một dạng lạm dụng tinh thần gây ra cho người nào đó trong một mối quan hệ với người ái kỉ.
“Những người ở trong mối quan hệ với người ái kỷ có thể trải qua nhiều sự lạm dụng, tiêu biểu là lạm dụng tinh thần,” theo chuyên gia tâm lí Santa Monica. Những người ái kỷ thường có xu hướng dùng lời nói và ngôn ngữ để coi thường, xem nhẹ và kiểm soát đối tác của mình hoặc kiểm soát hành vi của họ, bất kể là người đó có nhận ra hay không. Hậu quả là, người đó sẽ có cảm giác mình không xứng đáng hoặc là kẻ thất bại.
Trở thành nạn nhân của lạm dụng rối loạn ái kỷ có thể dẫn đến những triệu chứng tương tự như rối loạn trầm cảm sau sang chấn tâm lí (PTSD), bao gồm nhạy cảm, hay hồi tưởng, cô lập, tách biệt, né tránh và tăng cảnh giác, theo Forman.
Hội chứng lạm dụng ái kỷ thường là kết quả của việc thường xuyên tương tác với người ái kỷ bệnh lý. “Người bị ảnh hưởng sẽ cảm thấy nghẹt thở trong mối quan hệ, đặc biệt là khi ở cùng với 1 người luôn lạm dụng tinh thần và kiểm soát trong mối quan hệ,” theo Parmar. “Mối quan hệ thường sẽ tập trung vào cá nhân người ái kỷ gây bất lợi cho thể chất và tinh thần của người khác.”
Người bị lạm dụng cuối cùng sẽ cảm thấy mình không có giá trị và đổ lỗi cho chính mình về sự thất bại của mối quan hệ. “Bạn sẽ thấy mình trở nên cực kì cẩn trọng khi ở cạnh một thành viên ái kỷ trong gia đình và rất dễ dàng đồng ý với họ để tránh tranh cãi và xung đột,” Parmar cho hay.
Qua một thời gian, việc cố gắng để có được sự chấp nhận từ người ái kỷ sẽ dẫn đến bạn làm đánh mất chính mình. Người bị lạm dụng thường phải đấu tranh dữ dội về sự mất đi tự tôn và giá trị một cách trầm trọng, cảm thấy khó tin tưởng người khác và khó khăn khi đưa ra quyết định, Parmar cho biết thêm. Họ thường sẽ tự cô lập mình khỏi những người khác vì sợ rằng mọi người sẽ không hiểu hoặc không tin những gì mình đang phải trải qua.
Đừng tự đổ lỗi cho mình khi bạn bước vào mối quan hệ với người ái kỷ
Phần lớn mọi người sẽ không thấy được chính xác khi họ bắt đầu mối quan hệ với người ái kỷ, bởi vì thường những dấu hiệt của rối loạn nhân cách ái kỷ thường không biểu lộ cho đến khi mối quan hệ được thành lập.
Mặc dù mọi mối quan hệ đều khác nhau, một nghiên cứu công bố trên tờ Mental Health Nursing vào năm 2019 cho biết lạm dụng thường có xu hướng bắt đầu từ từ. Trong thời gian đầu của mối quan hệ, người ái kỷ thường là những người hào phóng và yêu thương người khác, và họ thậm chí còn thường thể hiện là một người tràn đầy yêu thương, ngọt ngào. Với những cách biểu đạt thái quá đó thì thường những dấu hiệu yếu ớt sẽ bị bạn bỏ qua.
Thêm vào đó, những người ái kỷ thường dùng những kĩ thuật để kiểm soát đối tác chẳng hạn như khiến cho họ tự nghi ngờ về bản thân, coi thường cảm xúc của họ và từ chối việc trò chuyện, biểu hiện lúc nóng lúc lạnh, lúc nhiệt tình lúc thờ ơ. Tất cả những kĩ thuật ái kỷ này đều vì một mục đích – khiến cho đối tác trở nên hoang mang và bị lạm dụng tinh thần.
Đôi khi, lạm dụng ái kỷ là một phần của mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau. Người ái kỷ tạo ra một mối quan hệ với người khác và đưa họ vào thế phụ thuộc vào mình. Hạ thấp đối tác của mình khiến cho người ái kỷ có cảm giác bản thân mình tốt hơn, tuy nhiên thực tế thì họ lại phụ thuộc vào đối tác của mình, bởi vì họ cần người để làm mục tiêu lạm dụng sức khỏe tinh thần.
Dấu hiệu của hội chứng lạm dụng ái kỷ
Nếu bạn nghĩ bạn hoặc một ai đó có thể đang phải đối mặt với hội chứng lạm dụng ái kỷ, có một số biểu hiện phổ biến để bạn nhận ra. Đối tác của người ái kỷ thường xuyên hoài nghi về bản thân và mất đi sự sáng suốt, mất niềm tin vào gia đình và bạn bè, và tin rằng người ái kỷ kia là người duy nhất nhìn thấy giá trị của họ. Họ còn có thể hay nghi ngờ chính mình và thấy xấu hổ về những gì mà trước đây họ từng tự hào về mình, như là công việc hay những dự án sáng tạo của bản thân. Và mặc dù bị lạm dụng, họ luôn tôn thờ đối tượng ái kỷ.
Tìm kiếm sự giúp đỡ rất quan trọng nếu người bạn quan tâm đang phải đấu tranh với hội chứng lạm dụng ái kỷ, bởi vì hậu quả có thể rất nghiêm trọng. “Hội chứng lạm dụng ái kỷ thường sẽ phá hoại sức khỏe tinh thần của người đó theo thời gian,” và thường sẽ dẫn đế bệnh tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu và rối loạn sau sang chấn tâm lý. Parmar cảnh báo.
Tìm kiếm sự giúp đỡ
Làm việc với nhà trị liệu là bước đầu tiên để giải thoát khỏi người ái kỷ và hồi phục khỏi hội chứng lạm dụng ái kỷ. Tuy nhiên, đó thường không phải là quá trình dễ dàng. Không phải người bị lạm dụng ái kỷ nào cũng sẵn sàng và có khả năng thấy được ảnh hưởng từ nó tới mối quan hệ. Một số người còn tìm đến chuyên gia tư vấn với mục đích phát triển bản thân bởi vì họ bị làm cho tự cảm thấy xấu hổ, lo lắng hoặc hoang tưởng rằng họ thực sự tin vấn đề chỉ nằm ở chính họ, không phải do đối tượng ái kỷ kia.
Nếu việc lạm dụng mà bạn đang trải qua chuyển sang mức độ ảnh hưởng đến thế chất, việc ở cùng với đối tượng ái kỷ trở nên nguy hiểm cho sức khỏe của bạn. Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ cơ quan chức năng.
Theo Health
Medshop.vn dịch
Các bài gần đây
Cải thiện đời sống tình dục cho người đái tháo đường type 2
Nhóm máu ảnh hưởng như thế nào đến tính cách và sức khỏe của bạn?
Một số cách xoa bóp cải thiện vòng 1 bị 'chảy xệ', chị em nên biết
Có thể quan hệ tình dục khi mắc cúm không?
Nhiễm trùng nấm dương vật: Các triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Đánh giá