Đột quỵ: Những dấu hiệu cảnh báo ở phụ nữ

12 February, 2014 0 nhận xét Nhận xét

Nó không thể nào xảy ra với cô ấy được, mới 32 tuổi và lại đang mang bầu, Holly Carson thức dậy với cái đầu đau nhức.

“Nó giống như là…nếu ai đó ném quả bóng chày trúng đầu của tôi vậy”. Carson nói. Đã từng được huấn luyện về y dược, ngay lập tức cô nhận ra mình đang bị đột quỵ.

Ở tuổi 26, chứng đau nửa đầu của sinh viên ngành dược Lauren Barner càng lúc càng tồi tệ. Sau đó, cô nói “Tôi có cảm giác tê cứng khắp người, toàn thân bên phải như kim châm, ngứa ran”.

Đột quỵ không chỉ là căn bệnh của người lớn tuổi, như trường hợp của Carson và Barne chẳng hạn. Các nhà khoa học cho biết đôi khi một số phụ nữ gặp các yếu tố nguy cơ dẫn tới đột quỵ, những nguyên nhân duy nhất với họ và những người khác, phổ biến hơn ở nữ giới so với nam giới.

Để tăng cường ý thức của phụ nữ về vấn đề này, hội Tim mạch Hoa Kỳ đã ban hành những hướng dẫn để ngăn ngừa chứng đột quỵ ở nữ giới vào hôm thứ 4. Theo tiến sĩ Cheryl Bushnell, chủ nhiệm hội Tim mạch Hoa Kỳ/ Hiệp hội Đột quỵ Mỹ nhóm văn học và phó giáo sư thần kinh học và giám đốc đột quỵ tại trung tâm y tế Wake Forest Baptist Medical Center ởWinston-Salem, North Carolina “Việc phòng ngừa có thể bắt đầu ở phụ nữ từ khi tuổi còn trẻ, trong những tháng còn trong bụng mẹ”.

Nhận thức là yếu tố chủ chốt vì khi đã bị đột quỵ “thời gian mất đi chính là sự mất mát của não bộ”, theo AHA – Hiệp hội tim mạch Hoa Kì.

Đột quỵ

Đột quỵ thường ám chỉ tình trạng não bộ bị tấn công vì nguyên nhân như đau tim, nó thường xảy ra do các cục máu đông bị tắc nghẽn tại mạch máu. Những cơn đột quỵ xảy ra tắc nghẽn tại não mà không những vùng bị ảnh hưởng không có máu tới nuôi dưỡng sẽ dần bị chết đi. Chỉ có một phần nhỏ các trường hợp đột quỵ có nguyên nhân là chảy máu não do vỡ mạch máu thay vì tắc nghẽn.

Những nguyên nhân đột quỵ thường xảy ra với nữ giới

Phụ nữ có những yếu tố nguy cơ nhất định dẫn tới đột quỵ liên quan tới giới tính như mang bầu, rối loạn huyết áp do mang thai, dùng thuốc uống tránh thai và dùng hocmon sau mãn kinh. Đã có rất nhiều hướng dẫn mới về việc kiểm soát huyết áp, một trong những cách tốt nhất ngăn ngừa đột quỵ.

• Huyết áp cao trước khi mang thai

Nếu phụ nữ muốn có con mà bị cao huyết áp, tốt nhất nên cân nhắc việc dùng aspirin liều thấp và có thể bổ sung can xi để giảm nguy cơ rối loạn huyết áp khi mang bầu.

• Huyết áp cao trong khi mang bầu

Nếu phụ nữ mang bầu bị huyết áp cao, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp. Nếu chỉ số huyết áp tiếp tục tăng, tốt nhất nên được điều trị bằng loại thuốc an toàn và hiệu quả. Một số loại thuốc điều trị cao huyết áp rất nguy hiểm cho cả mẹ và bé vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Sau sinh, người mẹ vẫn nên tiếp tục đi kiểm tra huyết áp đều đặn.

 Tiền sử mắc chứng tiền sản giật

Sau khi mang bầu, một số thai phụ bị cao huyết áo cùng với nồng độ protein trong nước tiểu cao. Những rổi loạn này được gọi là tiền sản giật và có khoảng 3 – 8% phụ nữ mang thai ở Mỹ gặp triệu chứng này. Các chuyên gia không chắc chắc về nguyên nhân của hiện tượng này nhưng nó sẽ làm tăng khả năng đột quỵ trong thai kì và thời gian lâu sau khi sinh. Bị tiền sản giật làm tăng gấp đôi nguy cơ đột quỵ và gấp 4 nguy cơ mắc cao huyết áp khi luống tuổi.

Do những lo ngại này, những hướng dẫn mới đã thúc giục các bác sĩ và bệnh nhân cần kiểm soát nghiêm ngặt tình trạng này bằng việc điều chỉnh huyết áp trong suốt thai kì và sau đó đồng thời điều chỉnh các vấn đề khác trong lối sống càng sớm càng tốt như hút thuốc, mỡ máu và béo phì.

• Thuốc uống tránh thai

Phụ nữ nên kiểm tra tình trạng huyết áp trước khi dùng thuốc tránh thai vì sự kết hợp này có thể làm tăng gấp đôi nguye cơ đột quỵ. Nếu bạn hút thuốc lá đừng dùng thuốc vì nó cũng làm tăng thêm nguy cơ của chứng đột quỵ

• Liệu pháp thay thế hocmon

Nhiều năm qua các bác sĩ vẫn nghĩ rằng liệu pháp thay thế hocmon sau mãn kinh có thể bảo vệ phụ nữ khỏi các bệnh về tim mạch và đột quỵ. Tuy nhiên, một thập kỉ nay, quan niệm trên đang đứng trước nhiều quan ngại. Hướng dẫn mới ghi rõ ràng rằng “Liệu pháp thay thế hocmon không nên được dụng để ngăn ngừa chứng đột quỵ ở phụ nữ mãn kinh”.

Các yếu tố nguy cơ phổ biến hơn ở nữ giới

Các hướng dẫn mới cũng nhấn mạnh các vấn đề sức khỏe thường xảy đến với phụ nữ hơn nam giới như chứng đau nửa đầu có thoáng báo (rối loạn tầm nhìn và thính lực) và rung nhĩ (một dạng rối loạn nhịp tim).

• Đau nửa đầu có thoáng báo

Phụ nữ có nguy cơ mắc chứng đau nửa đầu cao gấp 4 lần nam giới. Hiếm khi chứng bệnh này dẫn tới đột quỵ nhưng đau nữa đầu có thoáng báo lại khác, đặc biệt với phụ nữ có hút thuốc lá. Khuyến cáo mới nhất có ghi “Những người hút thuốc lá mắc chứng đau nửa đầu có thoáng báo nên bỏ thuốc lá để tránh nguy cơ đột quỵ cao hơn”.

• Nhịp tim bất thường

Rung nhĩ là hiện tượng nhịp tim không đều trên buồng tim trên và thường phổ biến ở người già. Tình trạng bệnh tăng gấp 4 lần nguy cơ đột quỵ và thường phổi biến ở nữ hơn nam sau tuổi 75. Đó chính là nguyên nhân tại sao AHA/ASA khuyến cáo tất cả phụ nữ trên 75 tuổi nên tiến hành sàng lọc rung nhĩ.

Tiểu đường, trầm cảm và rối loạn xúc cảm là những yếu tố khác làm tăng thêm nguy cơ mắc đột quỵ, phổ biến ở nữ hơn so với nam. Nhưng do phương pháp điều trị là tương tự đối với cả 2 giới cho nên không có khuyến cáo nào mới về tình trạng này.

Carson và Barne đều rất tốt hiện nay vì cả 2 đều nhận ra các dấu hiệu đột quỵ và gọi giúp đỡ ngay lập tức. Một cách nhanh chóng để nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm là ghi nhớ các triệu chứng sau:

• Chóng mặt
• Yếu cánh tay
• Khó nói
• Thời gian để gọi cấp cứu

Đột quỵ cũng có thể gây nên chứng tê cứng mặt, cánh tay và chân, đặc biệt là xảy ra ở 1 bên người, gặp trở ngại với việc đi lại, giữ thăng bằng, đột nhiên choáng váng cùng các vấn đề về nhận thức, khả năng nhìn ở 1 hoặc cả 2 bên mắt và đau đầu đột ngột có thể kèm nôn mửa.

Barne đã hoàn toàn hồi phục và tiếp tục theo học ngành dược. Carson đã sinh 1 em bé khỏe mạnh mặc dù khả năng phục hồi chức năng vẫn gặp hạn chế. Cô vẵn cảm giác khó khăn khi cử động cánh tay và bàn tay trái. Và khi mọi người ngừng hỏi cô về vấn đề đó, cô sẽ kể cho họ câu chuyện của mình và về các dấu hiệu cảnh báo.

Carson chia sẻ “Tôi coi đây là một thông điệp sống cho người khác. Cơn đột quỵ đã không phá hỏng– mà nó làm thay đổi cuộc đời tôi”.

Medshop.vn dịch

Theo Cnn

• Tweet