06 May, 2020 0 nhận xét Nhận xét
Mỗi mùa lạnh và cúm và đặc biệt là bây giờ với sự bùng nổ của đại dịch corona, chúng ta được biết rằng những người già sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề hơn. Điều đó chủ yếu là vì khi chúng ta già đi, hệ thống miễn dịch bắt đầu suy yếu.
Sự suy giảm dần dần hệ miễn dịch còn được gọi là sự suy giảm miễn dịch dần dần, là một lí do tại sao những người trưởng thành lớn tuổi hơn thường có nguy cơ cao gặp các vấn đề về sức khỏe – từ những bệnh mãn tính (như là tim mạch, ung thư) đến những biến chứng nguy hiểm (như là viêm phổi) từ những bệnh như là covid 19. Suy giảm miễn dịch từ từ thậm chí còn khiến cho những vacxin như là cúm trở nên kém hiệu quả hơn ở những người già, theo Harvard Health Publishing. Và trong khi các nhà khoa học đồng ý rằng quá trình này là tự nhiên và không thể tránh khỏi, các nghiên cứu chỉ ra rằng còn có rất nhiều những thứ mà người già có thể làm để duy trì và làm khỏe hệ miễn dịch.
Sau đây là những gì xảy ra với hệ miễn dịch của cơ thể theo thời gian, và làm thế nào để bảo vệ cơ thể trong những năm tuổi già.
Kiến thức khoa học đằng sau sự suy giảm miễn dịch từ từ
Một trong số những dấu hiệu rõ ràng nhất của lão hóa là về mặt thể chất: khi chúng ta già đi, chúng ta sẽ có nhiều nếp nhăn vì da mất hết độ đàn hồi và tóc chúng ta bạc vì nó mất hết sắc tố. Một số dấu hiệu về tinh thần: trí nhớ giảm và một số người bị bệnh thoái hóa não như mất trí nhớ. Cùng với đó, những thứ tương tự nhưng không rõ ràng xảy ra với hệ miễn dịch của cơ thể.
“Nó xảy ra đồng thời với các cơ quan khác trên cơ thể,” theo Nir Barzilai, giám đốc của Viện nghiên cứu lão hóa tại Đại học Albert Einstein College of Medicine. “Mọi thứ bắt đầu bị phá vỡ, và cơ thể không thể tự phục hồi nhanh chóng và hoàn toàn như trước kia nữa.”
Một phần nào đó, đó là một quy trình lão hóa tự nhiên, theo Jessica Lee, trợ lý giáo sư về lão khoa và y học giảm đau tại Đại học Y khoa McGitas thuộc Đại học Texas. “Không may là, cơ thể không còn sản xuất những tế bào miễn dịch như khi còn trẻ nữa,” cô cho hay.
Tế bào B và T – là hai loại tế bào bạch cầu tạo kháng thể để chống lại các mầm bệnh bên ngoài- sẽ được sản xuất ít đi ở những người già. Dr. Lee cho hay, “Chúng cũng có khả năng sẽ giảm chất lượng hơn,” bà cho biết thêm, “điều này gây khó khăn cơ thể để đảm đương những phản ứng miễn dịch khi bị tấn công bởi những yếu tố như là virus hay vi khuẩn.”
Trên hết, mức viêm nhiễm trong cơ thể sẽ tăng lên khi chúng ta già đi, theo một đánh giá năm 2018 tại Nature Reviews Endocrinology.
“Khi chúng ta bị nhiễm trùng và sốt, đó là chứng viêm,” Dr. Barzilai cho hay. “Nếu phản ứng viêm của chúng ta quá cao trong tình hình dịch bệnh hiện nay, có thể sẽ rất nguy hiểm.”
Làm thế nào để hỗ trợ hệ miễn dịch khi chúng ta lão hóa?
Sự suy giảm miễn dịch theo thời gian là điều bình thường. “Tuy nhiên tôi không muốn tình hình trở nên ảm đạm và thật tệ hại khi bạn già đi bới vì có rất nhiều cách để tăng cường hệ miễn dịch để bù đắp lại sự suy giảm miễn dịch theo tuổi tác,”Dr. Lê cho hay.
Dr.Bailai đồng ý rằng có hai loại lão hóa: theo thời gian, tức là theo tuổi tác, và theo sinh lí, tức theo trạng thái sức khỏe của họ so với những người cùng trang lứa.
“Lão hóa là vấn đề có thể can thiệp được. Nó linh động – nếu bạn có thể giảm tuổi sinh học của mình, bạn sẽ có được sự bảo vệ tốt hơn khỏi những virus và nguy cơ bệnh tật khác.”
Sau đây là những cách giúp bạn thực hiện điều đó. Đó không chỉ là những chiến lược giúp bạn cảm thấy mình trẻ trung hơn, mà còn giúp cho hệ miễn dịch của mình.
1. Hấp thu nhiều vitamin và khoáng chất từ thực phẩm
Ăn chế độ dinh dưỡng lành mạnh giàu chất chống oxi hóa, chất xơ và những dưỡng chất quan trọng khác là một trong những cách tốt nhất để làm khỏe hệ thống miễn dịch ở bất kì độ tuổi nào, theo Dr. Lê – tuy nhiên nó đặc biệt quan trọng cho người già là những đối tượng bắt đầu suy giảm hệ thống phòng ngự tự nhiên.
Tôi đề nghị ăn nhiều rau củ và hoa quả và thực phẩm toàn phần càng nhiều càng tốt, và cố gắng tránh thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường và chất béo,” bà cho hay.
Một dưỡng chất mà người già không nên bỏ qua đó là kẽm. Thiếu kẽm thường phổ biến ở người già, theo một đánh giá năm 2012 trên tờ Aging and Disease, và nó liên quan đến mất cân bằng miễn dịch và nguy cơ viêm nhiễm.
Động vật có vỏ, trứng, sản phẩm từ đậu nành, đậu và ngũ cốc nguyên hạt là nguồn kẽm dồi dào. Bạn cũng có thể thu nạp kẽm từ những sản phẩm bơ sữa như sữa, pho mát và sữa chua ít béo.
Hoặc bạn cũng có thể xem xét dùng thực phẩm chức năng bổ sung kẽm theo chỉ dẫn của bác sĩ, bởi vì quá nhiều kẽm có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, theo nghiên cứu trên Aging and Disease.
Người già cũng có thể dùng thực phẩm chức năng bỏ sung vitamin D. Cơ thể cần vitamin D để điều chỉnh hệ miễn dịch, theo đánh giá năm 2018 trên tờ Journal of Aging and Gerontology, và nhiều người già đang không hấp thu đủ vitamin D từ nắng mặt trời và dinh dưỡng hàng ngày.
Người già ở độ tuôi 70 cần dùng 600 IU vitamin D và người trên 70 tuổi cần 800 IU mỗi ngày, theo National Institutes of Health.
2. Thường xuyên luyện tập
Hoạt động thể dục thường xuyên rất quan trọng. Một đánh giá năm 2013 trên tờ Maturitas lưu ý rằng thường xuyên tập thể dục được cho rằng tăng số lượng tế bào hệ miễn dịch cũng như làm giảm viêm nhiễm.
Chỉ một số loại hình thể dục nhất định được nghiên cứu. Chẳng hạn, nghiên cứu năm 2018 trên tờ Aging cell quan sát thấy những người già đạp xe thường xuyên có mức tế bào T trong máu tương tự như những người trẻ không thực hành thể dục thường xuyên.
Một nghiên cứu năm 2012 trên tờ Journal of Sports Medicine & Doping Studies quan sát thấy rằng rằng thực hiện thái cực quyền trong vòng 6 tháng tăng các hoạt động miễn dịch ở những phụ nữ từ trung niên trở đi.
“Hãy tìm loại hình thể dục bạn thích nhất và có thể gắn bó lâu dài. Không cần quan tâm đó là gì, miễn là bạn có sự chuyển động.”
Đạp xe và thái cực quyền là hai lựa chọn thông minh cho những người già bởi vì nó không ảnh hưởng nhiều đến các khớp, sẽ tránh trường hợp bị thương. Tuy nhiên đó chỉ là 2 ví dụ của hoạt động thể chất giúp bạn tránh xa những căn bệnh nguy hiểm.
3. Duy trì (hoặc đưa về) cân nặng hợp lí
Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và kế hoạch luyện tập có thể trực tiếp hỗ trợ cho hệ thống miễn dịch, tuy nhiên nó còn có một lợi ích gián tiếp đó là giúp mọi người giảm cân hoặc duy trì cân nặng phù hợp.
Những người thừa cân và béo phì thường có mức độ viêm nhiễm cao hơn so với những người đồng trang lứa có cân nặng vừa phải, điều này khiến cho việc chống lại viêm nhiễm và các nguy cơ bệnh tật khác khó khăn hơn.
Trên thực tế,giảm 5% cân nặng cơ thể đối với người thừa cân hoặc béo phì sẽ làm giảm mức protein gây viêm ở trong máu người già (trung bình 65 tuổi), theo một nghiên cứu năm 2015 trên tờ Osteoarthritis and Cartilage.
4. Từ bỏ hút thuốc
Từ bỏ thuốc lá và các hình thức khác của thuốc lá đầu tiền là sẽ làm giảm nguy cơ ung thư và các bệnh hô hấp. Không chỉ vậy nó còn có ảnh hưởng lên hệ thống miễn dịch.
Điều đó là vì hút thuốc sẽ gây viêm nhiễm không chỉ theo đường thở, mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, Dr. Lee cho hay.
Nó còn liên quan đến tình trạng suy yếu – tiền thân của khuyết tật bao gồm tăng sự nhạy cảm với các vấn đề về sức khỏe ở người già. Những người hút thuốc ở độ tuổi 60 và hơn sẽ tăng 60% nguy cơ suy nhược so với người không hút thuốc, theo một nghiên cứu năm 2018 trên tờ Age and Aging.
Tin tốt lành là gì? Những người từng hút thuốc sẽ không tăng nguy cơ bị suy nhược so với người không bao giờ hút thuốc, dù là họ bỏ thuốc cách đây 10 năm. Nói cách khác, sẽ không bao giờ là quá muộn để từ bỏ thói quen gây hại cho sức khỏe này.
5. Kiểm soát stress và sức khỏe tinh thần
Cuối cùng, không chỉ sức khỏe thể chất ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, mà còn là làm thế nào để đối phoc với stress và cảm xúc của bạn. những cảm xúc như là buồn và cô đơn liên tụcsẽ dẫn đến phản ứng miễn dịch kém hơn, theo National Institute of Aging. Khoảng 1/3 người dân Mỹ ở độ tuổi từ 45 được thống kê là trải qua tình trạng cô đơn vào năm 2018.
Những người không còn làm việc nữa, và sống một mình sau cái chết của bạn đời hoặc không có khả năng ra ngoài tăng nguy cơ cô đơn và biệt lập xã hội. Tuy nhiên việc duy trì kết nối xã hội như bạn bè, người thân, tham gia các tổ chức, hội nhóm có thể giải quyết vấn đề này.
Thực hành tĩnh tâm cũng giúp mọi người ở mọi lứa tuổi điều hòa cảm xúc và lo lắng trầm cảm, Dr. Lee cho hay. Một nghiên cứu năm 2012 trên tờ Brain, Behavior, and Immunity phát hiện rằng thực hành thiền và yoga trong vòng 8 tuần sẽ làm giảm cảm giác cô đơn và làm giảm viêm nhiễm ở người già.
“Bất kể thứ gì giúp bạn tập trung vào bản thân đều có thể hỗ trợ hệ miễn dịch của bạn,” Dr.Lee cho hay.
“Điều này đặc biệt quan trọng trong quá trình bị stress và khi bạn không biết cần làm gì và muốn gì, đặc biệt là với những người già là những đối tượng nhiều nguy cơ hơn.”:
Theo Livestrong
Medshop.vn dịch
Các bài gần đây
9 cách tối ưu hóa hệ thống miễn dịch khi đang thực hiện cách ly xã hội
Tăng cường sức đề kháng cho người cao tuổi chống vi rút
Đánh giá